(Trái qua: Trợ lý Đặc biệt của Đại sứ Victoria Thoman, ông Lê Văn Sóc, HT Thích Không Tánh, Đại sứ Lưu động về Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ David Saperstein, CTS Hứa Phi, MS Nguyễn Mạnh Hùng, Trưởng phòng Chính trị TLSQ Hoa Kỳ Charles Sellers, ông Lê Quang Hiển)
Vào lúc 15 giờ chiều ngày 12/05/2015, Đại sứ lưu động về Tự do tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ David Saperstein dẫn đầu cùng phái đoàn Nhân quyền Hoa Kỳ đã có cuộc gặp gỡ và tiếp xúc với Hội đồng Liên tôn Việt Nam (HĐLTVN) tại Dòng Chúa cứu thế (DCCT) số 38 Kỳ Đồng, quận 3, Sài Gòn. Phái đoàn Hoa Kỳ gồm có: Đại sứ Lưu động về Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ David Saperstein, Trợ lý đặc biệt của Đại sứ Victoria Thoman, Trưởng phòng Chính trị Tổng LSQ Hoa Kỳ Charles Sellers. Phái đoàn HĐLTVN gồm có: Hòa thượng Thích Không Tánh đại diện Tăng đoàn GHPGVNTN, Mục sư Nguyễn Mạnh Hùng đại diện hệ phái Tin lành tư gia độc lập, Chánh trị sự (CTS) Hứa Phi đại diện đạo Cao Đài chân truyền, Ông Lê Văn Sóc và ông Lê Quang Hiển đại diện Giáo hội Hòa Hảo thuần túy (PGHHTT).
Mở đầu cuộc tiếp xúc, ngài Saperstein giới thiệu các thành viên trong đoàn và nói rõ mục đích của buổi tiếp xúc là tìm hiểu về quyền tự do sinh hoạt tôn giáo tại Việt Nam và đặc biệt là các tôn giáo không được nhà nước công nhận. Sau đó các chức sắc tôn giáo tự giới thiệu về mình và trao đổi về tình hình sinh hoạt của tôn giáo mình với đoàn.
Hòa thượng (HT) Thích Không Tánh cảm ơn ngài Đại sứ lưu động và phái đoàn đã dành thời gian để tiếp xúc và lắng nghe ý kiến của các tôn giáo độc lập tại VN. HT cũng bày tỏ rất tiếc là dịp này vì các Linh mục DCCT bận tĩnh tâm nên Công giáo vắng mặt mà chỉ có 4 tôn giáo tham gia tiếp xúc. HT thông báo các tôn giáo độc lập nói chung và GHPGVNTN nói riêng từ sau 30/4/1975 đến nay đều bị nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam tước đoạt pháp lý, tài sản, đất đai, các cơ sở thờ tự của các tôn giáo thuần túy và lập ra các tổ chức tôn giáo “quốc doanh”. Cụ thể như GHPGVNTN bị tước đoạt gần hết các cơ sở thờ tự, hiện nay chỉ còn một số chùa và lượng phật tử thuần túy còn lại rất ít. Chùa Liên Trì luôn luôn bị an ninh canh gác, cô lập và ngăn cản gây khó khăn khi phát quà cứu tế cho quý anh em TPB/VNCH, các bệnh nhi ung bướu và dân oan. Việc nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam cam kết để được vào TPP là đánh lừa quốc tế. Thực tế họ cũng đã cam kết để được vào WTO và mới đây được làm thành viên của Hội đồng Nhân quyền LHQ nhưng sau khi được vào họ vẫn tiếp tục đàn áp các tôn giáo độc lập, các tổ chức và những cá nhân đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền. Việc đàn áp càng ngày càng tàn nhẫn và tinh vi hơn như dùng côn đồ đập phá một số cơ sở thờ tự của giáo hội Mennonite độc lập và hành hung chức sắc tôn giáo, những nhà hoạt động dân chủ. Mới đây, chính quyền quận 2 đã đưa cho chùa Liên Trì quyết định và một thông báo nhằm cưỡng chiếm nhà, giải tỏa chùa Liên Trì. Họ báo cho phật tử biết sau khi Việt Nam được vào TPP thì sẽ cưỡng chế giải tỏa chùa.
Mục sư Nguyễn Mạnh Hùng, cám ơn ngài Đại sứ Cố vấn đặc biệt cho TT Obama và phái đoàn đã quan tâm tới tình trạng nhân quyền Việt Nam và bớt chút thời gian tiếp xúc với HĐLTVN. MS trình bày về việc nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam đặt ra những văn bản pháp luật trái với các Công ước quốc tế, vi phạm nghiêm trọng quyền con người nhằm bóp nghẹt và triệt tiêu các tôn giáo chân truyền độc lập. MS cũng trình bày chi tiết về các vụ việc công an và chính quyền địa phương dùng côn đồ tấn công, đập phá tan hoang hội thánh Mennonite Bến Cát, Bình Dương và hội thánh Chuồng Bò. Họ bắt bớ, hành hung, đánh đập các MS, có trường hợp phải nhập viện cấp cứu như MS Nguyễn Hồng Quang. Ngài Đại sứ rất quan tâm tới các trường hợp này và hỏi có bằng chứng gì chứng tỏ có sự hiện diện của công an không? Sau khi MS Hùng phân tích các chứng cứ và CTS Hứa Phi đưa ra hình ảnh chứng minh thì ngài Đại sứ chấp nhận và tỏ ra rất quan tâm. MS Hùng cũng trình bày về trường hợp MS Nguyễn Công Chính và MS Dương Kim Khải còn đang bị cầm tù và đặc biệt MS Chính bị phân biệt đối xử, bị hành hạ dã man trong tù cũng như đã bị kết án mấy năm rồi mà đến nay vẫn chưa được nhận bản án để kêu oan.
CTS Hứa Phi trình bày về việc nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam dùng các văn bản pháp luật như Pháp lệnh Tín ngưỡng, Nghị định số 92 để áp đặt nhằm hạn chế quyền tự do tôn giáo. Nhà cầm quyền Cộng sảnVN đã thường xuyên trấn áp hội thánh Cao Đài từ năm 1979 đến nay. Ở An Khê, mỗi khi đồng đạo cúng lễ theo nghi thức tôn giáo chân truyền thì nhà cầm quyền cho công an đến canh giữ, hành hung. Tại huyện Nghĩa Hành, Quảng Ngãi mỗi khi đồng đạo làm lễ thượng tượng thờ Đức Chí tôn tại tư gia và sinh hoạt đạo sự thì công an đến giải tán. Ngày 07/5/2015, Hội đồng Liên tôn họp tại Đức Trọng, Lâm Đồng cũng bị công an đến cấm cản thô bạo. Đặc biệt mới đây, chính quyền tỉnh Phú Yên kết hợp với Cao Đài “quốc doanh” lấy cớ giải tỏa mở rộng quốc lộ 1A để san bằng và cưỡng chiếm thánh thất Tuy An, tỉnh Phú Yên của các tín đồ chân truyền mà không đền bù, tái bố trí định cư.
Ông Lê Văn Sóc đại diện PGHHTT trình bày về việc công an, an ninh thường xuyên gây khó khăn, ngăn cản trong những ngày cúng giỗ của các tín đồ thuần túy. Đặc biệt là trong những dịp kỷ niệm ngày mất tích của Đức Huỳnh Giáo chủ thì tại nơi thờ phượng cũng như nhà riêng của các tín đồ đều bị công an, an ninh canh giữ cấm không cho ai ra vào trong nhiều ngày.
Ngài David Saperstein thay mặt phái đoàn cám ơn các chức sắc HĐLTVN đã dành thời gian cung cấp cho đoàn những thông tin rất quý giá. Ngài Saperstein cho biết các thông tin này sẽ được đưa vào nội dung cuộc đàm phán thương uớc xuyên Thái Bình Dương (TPP) với Việt Nam. Hoa Kỳ mong muốn Việt Nam sẽ trả tự do cho một số tù nhân luơng tâm trong nay mai. TPP có thể đem lại cơ hội phát triển kinh tế cho Việt Nam trong khi Hoa Kỳ muốn thúc đẩy Hà nội cũng phải cải tiến các điều kiện nhân quyền trong nước. Sau đó ngài khẳng định: “Nếu Việt Nam được chấp thuận vào TPP thì sẽ có một hiệp định, với những cam kết cụ thể về cải thiện nhân quyền, đặc biệt về vấn đề quyền lao động và quyền lập hội. Tôi có thể khẳng định là chúng tôi sẽ giám sát việc Việt Nam thực thi các cam kết sau khi vào TPP, nếu hiệp định kia được ký kết. Nếu Việt Nam không thực hiện thì chính phủ Hoa Kỳ sẽ có biện pháp trừng phạt”.
Trước khi chia tay, ngài Saperstein Đề nghị các chức sắc HĐLTVN cùng ra phía trước Văn phòng Công lý và Hòa bình chụp hình lưu niệm.
MS. N.M.H.
Tác giả gửi BVN