Thưa các anh chị, các bạn,
Tôi vốn không định phát biểu mà nhường vinh dự thực hiện nghĩa vụ công dân hôm nay cho một anh chị khác. Nhưng, các bạn đã quyết định trao cho tôi vinh dự thực hiện nghĩa vụ công dân trong lễ tưởng niệm các chiến sĩ đã hy sinh tại Gạc Ma ngày 14.3.1988 tôi xin mạo muội thay mặt cho những người yêu nước có mặt hôm nay nói lên lòng biết ơn vô hạn với 64 liệt sĩ đã anh dũng hy sinh tại Gạc Ma, chống lại bọn Trung Quốc xâm lược.
Máu của các anh đã nhuộm đỏ nước Biển Đông, dù ai đó có muốn làm mờ nhạt đi cũng không sao che được hình ảnh liệt sĩ Trần Văn Phương quyết giữ chặt cờ Tổ quốc, đã tự quấn lá cờ quanh thân mình, ưỡn ngực ra trước họng súng của kẻ thù đang nã đạn vào mình và đồng đội. Hình ảnh của chỉ huy tàu HQ 604 Vũ Huy Trừ, Lữ đoàn phó Trần Văn Thông, chỉ huy tàu Vũ Huy Lễ, người ra lệnh cho đồng đội lao thẳng lên bãi cát đảo Colin quyết hy sinh giữ đảo. Máu các anh đã loang trên Biển Đông. Máu người đâu phải là nước lã, máu các anh đã hòa vào nước biển, vỗ vào bờ biển Việt Nam, vỗ vào trái tim của mỗi người Việt Nam yêu nước.
Ai dám ngăn cản nhịp đập của trái tim yêu nước của các liệt sĩ đang hòa cùng nhịp đập của những trái tim Việt Nam? Vì thế chúng ta có mặt ở đây hôm nay. Cũng dịp này, hôm qua tại Khánh Hòa đã tổ chức lễ đặt viên đá đầu tiên xây đài tưởng niệm “Những người đã ngã xuống phía chân trời” để đời đời ghi nhớ những người con thân yêu của Tổ quốc đã hy sinh vì chủ quyền thiêng liêng của tổ quốc.
“Những người đứng lại ở phía chân trời” đang nhắn nhủ, nhắc nhở chúng ta: kẻ thù đang thực hiện “chiến lược đảo nhân tạo” với lời tuyên bố ngạo ngược và trắng trợn của Vương Nghị, bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc: những công trình xây dựng của chúng là xây trên sân nhà chúng, không ai có quyền can thiệp. Đây là một thách thức mới đối với ý chí Việt Nam, với truyền thống tự tôn dân tộc, phẫn nộ với chiến lược Biển Đông của Trung Quốc.
Xin nhắc ngài ngoại trưởng họ Vương, không hiểu ngài có phải là hậu duệ của Vương Thông, viên tướng chỉ huy quân xâm lược nhà Minh thế kỷ XV đã bị đánh cho tan tác kinh hồn bạc vía không? Dù có hay không cũng xin mời ngài nghe những lời Nguyễn Trãi trong “Đại Cáo Bình Ngô“: “Mã Kỳ, Phương Chính, cấp cho năm trăm chiếc thuyền, ra đến biển chưa thôi trống ngực. Vương Thông, Mã Anh, phát cho vài nghìn cỗ ngựa, về đến Tàu còn đổ mồ hôi. Nó đã sợ chết cầu hòa, ngỏ lòng thu phục; ta muốn toàn quân là cốt, cả nước nghỉ ngơi“. Điều ấy nói lên rằng, hòa hiếu, hòa bình luôn là mong muốn của ông cha ta suốt mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước.
Nhưng ngoại giao hòa hiếu không thể thực hiện nếu không có khí phách của tinh thần bất khuất như sứ thần Đỗ Khắc Chung đã trả lời viên tướng Ô Mã Nhi khi y hạch sách về hai chữ “Sát Thát” được khắc trên cánh tay tướng sĩ Việt Nam: “vì lòng trung phẫn mà họ tự thích chữ lên cánh tay, vua của tôi không biết việc đó. Tôi là trung thần, sao không có” nói đoạn, vén áo chìa cánh tay có hai chữ Sát Thát cho Ô Mã Nhi xem. Viên tướng xâm lược sau đó nói với tả hữu rằng “không nhục mệnh vua, chúng nó còn người giỏi, người tài, ta chưa dễ mưu tính được“, rồi sai người đuổi theo bắt để giết đi nhưng không kịp.
Để thấy rằng suốt mấy nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, ông cha ta có thừa kinh nghiệm đối phó với kẻ thù vì hiểu rất rõ chúng. Rõ ràng là một quá khứ gần và một quá khứ xa đang dồn dập tái hiện và hòa quyện vào trong thời điểm hiện tại của chúng ta. Quá khứ xa là tôi nói về cuộc chiến đấu của ông cha ta ở thế kỷ XIII, XV. Quá khứ gần là trận chiến ở Gạc Ma ở Trường Sa năm 1988 và trước đó là hải chiến Hoàng Sa năm 1974, tiếp theo là các cuộc chiến đấu đẫm máu chống quân xâm lược Trung Quốc trên nhiều trận tuyến.
Biển Đông đang dậy sóng. Chúng ta không thể nào ngồi yên, vì thế hôm nay chúng ta quy tụ lại ở đây. Để làm gì? Chỉ có một mục tiêu: Giương cao ngọn cờ yêu nước chống kẻ thù xâm lược, hỗ trợ cho những ai đang cùng chúng ta kiên quyết đấu tranh vạch trần mọi thủ đoạn của kẻ thù xâm lược.
Tôi nghĩ rằng, lòng yêu nước có nhiều cách biểu hiện, tuy nhiên, bao giờ chúng ta cũng lựa chọn con đường ôn hòa, con đường thuyết phục. Chính nghĩa nhất định thắng phi nghĩa, vì thế, thuyết phục để làm chuyển biến những đầu óc đang còn lú lẫn, ngu muội cả tin vào những lời đường mật của kẻ thù. Chỉ ra rằng không thể mơ hồ khi mà những toan tính của kẻ thù xâm lược đang rất trắng trợn chẳng hạn như “chiến lược đảo nhân tạo” của chúng. Không chỉ đe dọa chủ quyền lãnh thổ mà trước hết là buộc Việt Nam phải khuất phục để chúng thực hiện mưu đồ độc chiếm Biển Đông. Vì vậy, chúng ta ở đây phải hết sức cảnh giác và chúng ta kêu gọi mọi người phải cảnh giác với hành động mới của Trung Quốc ở Biển Đông.
Chính vì thế, Đài “Tưởng niệm những người đứng lại phía chân trời” phải thực hiện sứ mệnh cảnh giác đó. Cũng vì vậy, chúng hoan nghênh phát biểu của Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao Động Việt Nam tại buổi lễ nói trên: “Đây là công trình tưởng niệm của toàn dân tộc“. Cả dân tộc nhớ đến những người đã ngã xuống ở Gạc Ma tại Trường Sa, đã hy sinh trong trận hải chiến Hoàng Sa và trên Biển Đông để rồi đây còn phải đối phó với những âm mưu, thủ đoạn mới của kẻ thù. Tất cả những điều đó đòi hỏi chúng ta phải kết làm một, gắn bó với nhau vì một tiêu chống kẻ thù xâm lược. Đó là mục tiêu cao cả nhất vào lúc này, phải biết gạt bỏ những khác biệt đẻ hướng vào mục tiêu chung đó.
Nhân hôm nay, tôi kêu gọi mỗi chúng ta sẽ tham gia vào việc góp đá xây dựng tượng đài tưởng niệm ấy, và tôi xin thực hiện ngay phần đóng góp nhỏ nhoi của mình thêm một viên đá ấy.
Đề nghị bà con, anh chị em chúng ta để một phút mặc niệm những chiến sĩ đã hy sinh ở Trường Sa, ở Hoàng Sa, những người đã ngã xuống ở phía chân trời, máu của họ đã nhuộm đỏ Biện Đông. Phút mặc niệm bắt đầu.
Xin cám ơn.
Tác giả gửi BVN.
