Tình trạng cán bộ, nhân viên của các cơ quan điều tra có hành vi mớm cung, dụ cung, ép cung, bức cung, nhục hình…đối với người bị tạm giữ, bị bắt đang là nỗi bức xúc, nhức nhối trong xã hội.
Các quy định hiện hành của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 và các Thông tư của Bộ Công an quy định, hướng dẫn về hoạt động điều tra đã tạo ra kẽ hở làm nảy sinh tình trạng này. Để hạn chế tình trạng này, có người đã yêu cầu lắp camera trong phòng hỏi cung để giám sát. Tôi cho rằng biện pháp này là không thực tế và không giải quyết được tận gốc của vấn đề vì cái camera đó do ai quản lý, băng hình đó có đảm bảo ghi đầy đủ hay không, công tác lưu trữ băng hình sẽ rất phiền toái…hay lại giao cho chính cơ quan điều tra.
Tôi cho rằng cần phải ban hành Luật về hoạt động điều tra hình sự, trong đó quy định mọi trường hợp tạm giữ người, bắt người theo thủ tục tố tụng hình sự khi hỏi cung đều bắt buộc phải có luật sư tham gia. Hiện nay, số lượng luật sư trên toàn quốc là hơn 20.000 người đủ khả năng đáp ứng yêu cầu của các cơ quan điều tra. Nếu có luật sư tham gia trong mọi hoạt động điều tra còn giúp giảm bớt hoạt động kiểm sát tố tụng của kiểm sát viên. Để đảm bảo cho người bị tạm giữ, bị bắt được cung cấp dịch vụ luật sư thì nhà nước phải có trách nhiệm thanh toán chi phí, thù lao cho luật sư; người bị tạm giữ, bị bắt và gia đình họ không phải thanh toán chi phí này. Quy định này không gì khác chính là biện pháp bảo vệ, nâng cao nhân quyền. Để có nguồn kinh phí bù đắp chi phí cho luật sư trong tố tụng hình sự thì nhà nước có thể nâng mức án phí, lệ phí trong các vụ việc, vụ án dân sự cao hơn so với hiện nay. Việc nâng mức án phí, lệ phí dân sự có tác dụng khuyến khích, buộc người dân trong đời sống xã hội, giao dịch dân sự phải có ý thức pháp luật hơn và sử dụng dịch vụ pháp lý ngay từ đầu để tránh thiệt hại về sau; hạn chế những bất cập cho hoạt động thi hành án dân sự.
Tôi cho rằng đây sẽ là biện pháp triệt để góp phần xóa bỏ tận gốc án oan, kiềm chế sự lạm dụng quyền hành của các nhân viên, cán bộ, cơ quan điều tra và đây cũng chính là những quy định pháp luật đang áp dụng của các nước tiên tiến trên thế giới.
Hà Nội, ngày 21/08/2014
H.H.S
Tác giả gửi BVN