1. VN khó tiếp tục cuộc đối đầu đuổi bắt, đâm húc trên biển mãi.
2. Biểu tình cũng có tác dụng hạn chế, và có thể đi đến những tình trạng có tính đối nội.
3. “Đàm phán song phương” với TQ về HD-981 thì… chúng ta đều biết sẽ đến đâu rồi.
4. Đánh thì …
Vị vậy, Kiện là một giải pháp quan trọng Chính phủ Việt Nam cũng như trí thức Việt cần xem xét.
Kiện có 4 vấn đề:
5. Tòa/trọng tài có thẩm quyền để xử gì. Nếu ta kiện về điều tòa/trọng tài không có thẩm quyền thì họ sẽ không thụ lý.
6. Dự đoán xem trong trường hợp tòa/trọng tài thụ lý thì khả năng là họ sẽ phán gì.
7. Có người trong lãnh đạo VN sợ là kiện TQ thì sẽ gây tổn thương cho quan hệ hữu nghị Việt-Trung (tạm nói thế – mỗi người có cách hiểu của mình).
8. Trong người Việt, có người có quan ngại về khả năng tòa công nhận rằng địa điểm của HD-981 là địa điểm có tranh chấp pháp lý. Họ cho rằng chúng ta không bao giờ chấp nhận được là có tranh chấp trong EEZ 200 hải lý của VN.
Nhưng:
9. Không kiện thì nên làm gì và sẽ dẫn tới đâu?
Đây là phân tích của tôi trên blog CogitASIA của CSIS (Trung tâm Ngiên cứu Chiến lược và Quốc tế):
http://cogitasia.com/haiyang-981-from-water-cannons-to-court/
và bài của chị Thái Linh và tôi trên Thanh niên:
http://www.thanhnien.com.vn/pages/20140514/can-dua-trung-quoc-ra-toa.aspx
Mời bạn đọc Dân Luận và BVN phân tích về 9 vấn đề trên, và về những vấn đề khác liên quan đến “HD-981: Đàm hay Đánh hay Kiện?”
D.D.H.
Tác giả gửi cho BVN