Mười lăm danh ngôn của NELSON MANDELA
(USA Today 6/12/2013)
Bản dịch tiếng Việt của BVN
1. Khó khăn bẻ gãy một số người nhưng làm nên những người khác. Không có chiếc rìu nào đủ bén để chặt đứt linh hồn của kẻ có tội đang gắng sức, được vũ trang bằng hy vọng mình sẽ đứng lên dù chỉ đứng lên được khi đến bước đường cùng.
2. Việc gì cũng có vẻ như bất khả thi cho đến khi nó được thực hiện.
3. Nếu tôi đi hết đời mình, tôi sẽ đi lại đúng như thế. Sẽ như thế với bất kỳ người nào dám tự gọi mình là một con người.
4. Tôi thích những người bạn có đầu óc độc lập, vì họ có thể khiến mình thấy các vấn đề từ mọi góc cạnh.
5. Những nhà lãnh đạo thực sự phải sẵn sàng hy sinh tất cả cho tự do của dân tộc mình.
6. Mối quan tâm căn bản đối với người khác trong đời sống cá nhân và cộng đồng của chúng ta về lâu dài vẫn là làm cho thế giới trở thành nơi tốt đẹp hơn mà chúng ta hằng say mơ.
7. Ai cũng có thể vượt lên trên hoàn cảnh của mình và đạt được thành công nếu say mê dâng hiến cho việc mình làm.
8. Giáo dục là vũ khí mạnh nhất mà ta có thể dùng để thay đổi thế giới.
9. Tôi học được rằng lòng can đảm không phải là sự vắng mặt nỗi sợ, mà là sự chiến thắng nỗi sợ. Người can đảm không phải là người không cảm thấy sợ, mà là người chinh phục được nỗi sợ ấy.
10. Được tự do không chỉ là vứt bỏ xiềng xích của chính mình, mà là sống theo cung cách tôn trọng và đề cao tự do của người khác.
11. Hận thù giống như uống thuốc độc mà lại hy vọng như thế sẽ giết được kẻ thù.
12. Lãnh đạo từ phía sau và khiến mọi người tin rằng họ đang ở phía trước.
13. Đừng xét đoán tôi ở thành công của tôi, mà hãy xét đoán tôi ở chỗ đã bao lần tôi ngã xuống rồi lại đứng lên.
14. Tôi ghét sự phân biệt chủng tộc một cách mãnh liệt nhất trong mọi biểu hiện của nó. Tôi đã chiến đấu chống lại nó suốt đời mình; giờ đây tôi chiến đấu chống lại nó, và tôi sẽ mãi chống lại nó cho đến hết đời mình.
15. Một cái đầu sáng suốt và một trái tim nhân hậu bao giờ cũng là sự kết hợp tuyệt vời.
Nguồn bản gốc tiếng Anh: usatoday.com
Mười sự kiện ít được biết về NELSON MANDELA
(CNN 7/12/2013)
Bản dịch tiếng Việt của BVN
1. Sống đúng tên mình: Tên khai sinh của Mandela là Rolihlahla. Theo ngôn ngữ bộ lạc Xhosa của ông, tên ấy có nghĩa là “kéo cành cây” hay “kẻ gây rối” . Tên “Nelson” là do bà giáo đặt cho ông ngay ngày ông nhập học cấp tiểu học, lý do bà chọn cái tên ấy thì chưa rõ. Đó là thập niên 1920, trẻ em châu Phi được đặt tên tiếng Anh để các giáo viên thực dân dễ gọi.
2. Mandela đóng phim: Ông được mời đóng trong một bộ phim của đạo diễn Spike Le vào năm 1992. Đó là phim “Malcolm X.”, (nói về cuộc đời của nhà đấu tranh cho người Da Đen M, không loại trừ phương pháp cực đoan – ND). Đến cuối phim, ông đóng vai một thầy giáo đọc bài diễn thuyết nổi tiếng của Malcolm X. cho các học trò ở Soweto. Nhưng Mandela, người theo đường lối “diễn biến hoà bình”, không chịu đọc câu “(đấu tranh) bằng bất kỳ phương tiện cần thiết nào”. Vậy là Lee cắt bỏ đoạn quay này.
3. Có một con chim gõ kiến mang tên ông: Tên ông được đặt cho không biết bao nhiêu đường phố từ Phi sang Mỹ, nhưng cũng có những trường hợp tôn vinh khá độc đáo. Năm 2012, các nhà khoa học lấy tên ông đặt cho một loài chim gõ kiến thời tiền sử: Australopicus nelsonmandelai. Năm 1973, Viện Vật lý trường ĐH Leeds đặt tên cho một hạt nguyên tử là Hạt Mandela.
4. Ông đã từng cưới một “đệ nhất phu nhân”: Trước khi kết hôn với Mandela vào sinh nhật thứ 80 tuổi của ông, Graca Machel đã là vợ của Samora Machel, tổng thống quá cố của Mozambique. Như vậy, bà Gracia trở thành “lưỡng quốc đệ nhất phu nhân” .
5. Ông là bậc thầy ngụy trang: Khi Mandela trốn tránh các “cơ quan chức năng” trong cuộc chiến đấu chống apartheid, ông đã hoá trang rất nhiều cách, như đóng vai người lái xe… Giới báo chí đặt cho ông biệt danh “Cây Pimpernel Đen” vì những chiến thuật thoát khỏi cảnh sát của ông. “Tôi trở thành một người của đêm tối. Tôi giấu mình suốt ban ngày và lộ diện để hoạt động khi màn đêm xuống”, ông viết thế trong cuốn tiểu sử “Cuộc đi dài tới Tự do”.
6. Ông rất mê một môn thể thao dữ dội: Đó là môn quyền Anh. Ông viết trong cuốn tiểu sử: “Tôi không thích bạo lực của môn quyền Anh mà thích cái khoa học của nó – làm sao di chuyển thân để bảo vệ mình, làm sao sử dụng một kế hoạch tấn công và rút lui, và làm sao dẫn bước đi của mình trong cuộc đấu”
7. Món ăn ưa thích của ông: là dạ dày bò.
8. Công việc đầu tiên: Ông học luật tại ĐH Witwatersrand ở Johannesburg và mở công ty luật của người da đen đầu tiên của Nam Phi vào năm1952.
9. Ông từng có tên trong danh sách khủng bố của Mỹ: mãi cho đến năm 2008, ở tuổi 89 mới được bỏ. Ông và các thành viên của đảng “Quốc hội châu Phi” bị đưa vào danh sách này vì những hoạt động chống apartheid.
10. Ông lấy cảm hứng từ một bài thơ: Khi ở trong tù, Mandela đọc cho các bạn tù nghe tác phẩm “Invictus” của William Ernest Henley, nói về tinh thần “không bỏ cuộc” (chuyện này chỉ có trong nhà tù của bọn “giãy chết”, kể cả bọn tồi tệ nhất như chế độ phân biệt chủng tộc Nam Phi – ND). Câu thơ này luôn vang vọng trong hồn Mandela: “Ta là chủ nhân của số phận mình. Ta là thuyền trưởng của tâm hồn mình.” (I am the master of my fate. I am the captain of my soul”). Có một bộ phim về Mandela trong đó tài tử Morgan Freeman diễn cảnh đọc thơ này.
Nguồn tiếng Anh: edition.cnn.com