Ông Scott Busby, Quyền Phó trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ, đặc trách vấn đề Dân chủ, Nhân quyền và Lao động tại buổi họp báo hôm 25/11/2013 ở Washington DC.
Ông Scott Busby, Quyền Phó trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ, đặc trách vấn đề Dân chủ, Nhân quyền và Lao động mới trở về Hoa Kỳ sau chuyến thăm gần 4 ngày ở Việt Nam. Tham gia cuộc họp báo, Vũ Hoàng ghi nhận lại một số điểm quan trọng khi ông gửi đến truyền thông những nhận xét của mình sau chuyến thăm này.
Thúc đẩy mối quan hệ song phương
Vũ Hoàng: Thưa ông Scott Busby, mục đích chính chuyến thăm của ông đến Việt Nam lần này là gì?
Scott Busby: Mục đích chính của tôi là muốn được biết thêm về những khó khăn trong vấn đề nhân quyền tại Việt Nam, cũng đồng thời là để tiếp xúc với chính phủ Việt Nam, trao đổi về vấn đề nhân quyền. Nhân quyền là một trong những vấn đề tối quan trọng của quan hệ đôi bên như lời nhận xét của nhiều giới chức ngoại giao cấp cao của chính phủ Hoa Kỳ, vấn đề nhân quyền tại Việt Nam cũng sẽ góp phần vào thúc đẩy và làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ song phương giữa hai quốc gia. Mục đích thứ ba trong chuyến đi của tôi là để nói chuyện trực tiếp với các nhóm xã hội dân sự, các nhà hoạt động nhân quyền ở Việt Nam muốn cho họ biết sự ủng hộ của chúng tôi đối với họ, và muốn biết cách mà chúng tôi có thể giúp họ là như thế nào.
Vũ Hoàng: Như tóm tắt trước khi bước vào phần hỏi đáp, ông nói là đến thăm Hà Nội 2 ngày và TP. HCM một ngày rưỡi, vậy tại đây ông đã gặp những ai và trao đổi về những điều gì?
Scott Busby: Tôi không muốn nêu tên của những nhóm xã hội dân sự độc lập này để bảo vệ sự hoạt động của họ. Nói chung là tôi gặp gỡ với các nhà hoạt động nhân quyền, những người tự đứng lên bảo vệ quyền của cá nhân họ, hoặc quyền của những người khác tại Việt Nam. Vì thế, những người tôi gặp gỡ là những luật sư, những người đại diện cho những nhân vật bị sách nhiễu, bị truy tố về những tội danh khác nhau chẳng hạn như lật đổ chính quyền, sử dụng internet, facebook, blog… ngoài ra, tôi cũng gặp các nhà lãnh đạo tôn giáo… tôi được nghe về những khó khăn mà họ đang gặp phải và những gì chúng tôi có thể giúp họ.
Ông Scott Busby, Quyền Phó trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ, đặc trách vấn đề Dân chủ, Nhân quyền và Lao động tại buổi họp báo hôm 25/11/2013 ở Washington DC. RFA PHOTO.
Vũ Hoàng: Đánh giá chung của ông sau chuyến đi thăm vừa rồi là gì?
Scott Busby: Trước hết, rõ ràng là vẫn còn những vấn đề lớn về nhân quyền đang tồn tại ở Việt Nam, người dân vẫn chưa có thể thực hiện quyền tự do ngôn luận, người ta vẫn chưa hoàn toàn được quyền tự do tụ tập hay lập hội, cũng như chưa hoàn toàn được tự do thờ phụng. Phải nói là, rất nhiều người Việt Nam dũng cảm và toàn tâm toàn ý muốn thực hiện các quyền của mình, vì thế, tôi lấy làm cảm kích vô cùng khi thấy nhiều người không ngại ngần chia sẻ quan điểm của họ trên facebook, truy nhập vào internet và sẵn lòng chia sẻ các thông tin mà họ tìm thấy trên internet cho bè bạn. Tôi cũng rất cảm phục những người thúc đẩy xã hội dân sự ở Việt Nam phát triển, những người tìm cách thông qua xã hội dân sự để giải quyết các vấn đề từ môi trường, y tế, tôn giáo cho đến nhân quyền, giáo dục, quyền cho cộng đồng LGBT.
Quan ngại vấn đề nhân quyền VN
Vũ Hoàng: Vậy ông có một kế hoạch cụ thể hay một chương trình nào để trợ giúp cho những nhân vật mà ông mới gặp ở Việt Nam không ạ?
Scott Busby: Trước hết là chúng tôi sẽ nêu lên những quan ngại với Chính phủ về việc thực hiện các quyền ở Việt Nam đang bị hạn chế, chẳng hạn như Nghị định 72 mà Chính phủ Việt Nam mới ban hành, chúng tôi nêu lên những trường hợp cụ thể mà các công dân Việt Nam bị bắt giữ, truy tố hay bị bỏ tù vì họ thực hiện các quyền bày tỏ ý kiến hay lập hội. Đồng thời, chúng tôi cũng thảo luận với những người này một cách cụ thể để xem chúng tôi có thể giúp gì cho họ.
Vũ Hoàng: Như ông vừa trình bày là vẫn còn những vấn đề lớn về nhân quyền đang tồn tại ở VN, câu hỏi mà thính giả của chúng tôi gửi tới ông là vì sao Hoa Kỳ lại không bỏ phiếu trắng mà vẫn ủng hộ cho Việt Nam dành một ghế trong hội đồng nhân quyền LHQ?
Scott Busby: Chúng tôi không tiết lộ ra ngoài kết quả của cuộc bầu cử vào chiếc ghế của Hội đồng nhân quyền LHQ, vì thế tôi không thể cho quý vị biết lá phiếu mà Hoa Kỳ bỏ cho Việt Nam là gì, thông tin đó không được phổ biến.
Tuy nhiên, về chiếc ghế trong Hội đồng Nhân quyền LHQ mà Việt Nam mới dành được, tôi hy vọng rằng điều này sẽ cho thấy việc cam kết toàn diện của Việt Nam vào mọi mặt của vấn đề nhân quyền. Đây sẽ là cơ hội cho Chính phủ Việt Nam giải quyết những khó khăn lớn mà Việt Nam đang có về mặt nhân quyền.
Vũ Hoàng: Giờ đây, khi Việt Nam đã là thành viên của Hội đồng nhân quyền LHQ và phải đáp ứng hơn nữa những tiêu chuẩn quốc tế về nhân quyền, vậy theo ông, vai trò của Hoa Kỳ trong việc hỗ trợ Việt Nam cải thiện hơn nữa vấn đề này ra sao?
Scott Busby: Điều hẳn nhiên chúng tôi làm sẽ là thúc đẩy Việt Nam tôn trọng nhân quyền trên nhiều góc độ khác nhau. Chúng tôi giúp tư vấn cho họ những vấn đề mang tính kỹ thuật, chẳng hạn như mới đây Việt Nam vừa ký kết Công ước của LHQ về chống tra tấn và trừng phạt hoặc đối xử tàn nhẫn, vô nhân đạo hoặc làm mất phẩm giá (gọi tắt là Công ước chống tra tấn). Để chuẩn bị làm việc này, chúng tôi đã đưa một phái đoàn Việt Nam đến Hoa Kỳ để cho họ thấy cách chúng tôi đã cam kết vào Công ước này ra sao. Ngoài ra, chúng tôi cũng giúp Việt Nam chuẩn bị những công ước khác tương tự như vậy.
Vũ Hoàng: Xin được hỏi ông câu hỏi cuối, được biết là trước đây ông đã từng đến thăm Việt Nam vào năm 2011, vậy sau 2 năm trở lại, ông thấy điều gì là khác biệt nhất?
Scott Busby: Khi tôi đến Việt Nam vào năm 2011, tất cả các cuộc gặp mặt của tôi là các cuộc họp một cách chính thức với chính phủ Việt Nam, vì vậy, tại thời điểm đó tôi không được gặp gỡ nhiều nhà hoạt động như lần này, do đó, khó để có thể so sánh được. Tuy vậy, tôi muốn nhắc lại, lần này, tôi thấy thực sự cảm kích trước sự dũng cảm, toàn tâm toàn ý hay sức mạnh mà tôi được tận mắt chứng kiến của rất nhiều người đang muốn mang đến sự dân chủ và nhân quyền cho Việt Nam. Thực sự đó là những điều bất ngờ mà tôi hoàn toàn không trông chờ trước chuyến đi của mình, vì thế, tôi rất hy vọng rằng những nhân vật đó sẽ giữ nguyên ngọn lửa nhiệt tình, sự cam kết đang có để đấu tranh cho một nền dân chủ và thúc đẩy phát triển xã hội dân sự ở Việt Nam.
Vũ Hoàng: Xin cám ơn ông rất nhiều.
S.B. – V.H.
Nguồn: http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/scott-busby-trip-to-vn-vhoang-11252013205447.html