”Je suis responsable mais pas coupable”
”Responsable mais pas coupable” từ năm 1999 đã trở thành câu nói bất hủ mà ngày nay nhắc đến dân Tây ai cũng biết và cười rộ, họ thường đem câu này ra cười chọc kẻ đối diện với ngụ ý muốn nói là ”anh là kẻ vô trách nhiệm” hoặc ”anh là kẻ không thể tin tưởng được”.
Tác giả câu nói trên là bà Bộ tưởng Bộ Xã hội nước Pháp, trả lời trước một phiên tòa, ở ”Toà án Tư pháp Cộng hòa” (Cours de Justice de la République – C.J.R), mà bà ta là bị cáo với cáo buộc ”giết người không cố ý”, trong vụ án ”nhiễm trùng máu” . Vụ án này đã làm xôn xao dư luận của xã hội Pháp từ năm 1991 đến năm 1999 và đã lôi trách nhiệm lên tới những cấp bậc lãnh đạo cao nhất phải ra hầu toà, bà Bộ trưởng Bộ Xã hội Georgina Dufoix và ông Thủ tướng Chính phủ Laurent Fabius.
Chính xác hơn, vụ án ”nhiễm trùng máu” đã gây chết 3 người và gây nhiễm trùng 2 nguời khác do truyền những máu có nhiễm vi rút sida. Đầu tiên, người ta cáo buộc trách nhiệm ở tầm mức các vị cán bộ cao cấp chuyên khoa về máu, xét nghiệm dịch truyền, xét nghiệm máu… ở mức độ cơ quan ”Trung tâm truyền máu quốc gia”.
Tuy nhiên, như mọi tổ chức hành chánh ở các nước Âu Mỹ, ở Pháp, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, Ngành không bao thầu hết mọi việc (trực tiếp chỉ đạo, theo ngôn ngữ Tàu Việt) mà giao phó trách nhiệm từ từ về cấp dưới… Giao phó trách nhiệm, đồng ý, nhưng phải chịu trách nhiệm về sự giao phó trách nhiệm này, và khi gây hậu quả nghiêm trọng, thì thủ trưởng phải lãnh phần trách nhiệm của mình. Do đấy, trong vụ ”nhiễm trùng máu”, trách nhiệm đã dẫn lên cao, và dầu là Bộ trưởng hoặc Thủ tướng cũng phải ra hầu toà như mọi công dân khác. Hãy để Tòa án có lời phán xét cuối cùng là ông, bà có tội hay không.
Trở lại vụ án ”nhiễm trùng máu”, từ khâu truyền máu đến khâu trách nhiệm cuả ông Thủ tướng Chính phủ, có hơn hàng chục cấp bậc trách nhiệm, sau khi xét xử bị cáo Bộ trưởng và bị cáo Thủ tướng Chính phủ hàng chục lần trước tòa, cũng dễ hiểu ”Tòa án Tư pháp Cộng hoà”, cuối cùng đã tuyên bố:
”Toà tuyên bố các bị can Laurent Fabius và Georgina Dufoix không tội, liên quan đến tội hình giết người không cố ý hoặc gây thương tổn thể xác” (”La cour déclare non constitués, à la charge de Laurent Fabius et de Georgina Dufoix, les délits qui leurs sont reprochés, d’atteintes involontaires à la vie ou à l’intégrité physique des personnes”).
Mấy ngày nay đọc trên các báo chí Việt Nam, qua vụ việc Vinashin vỡ nợ trên 4,5 tỉ đô la, hãy nghe ông Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tuyên bố trước Quốc hội:
“Thực trạng này có trách nhiệm của Chính phủ, của các bộ liên quan trong việc quản lý nhà nước và quản lý của chủ sở hữu. Chính phủ đã nghiêm túc kiểm điểm, xác định nguyên nhân và đề ra kế hoạch cụ thể để xử lý, chấn chỉnh các hoạt động của tập đoàn”.
Rõ ràng ông Thủ tướng tuyên bố theo kiểu: ”Tôi nhận có trách nhiệm, tôi nghiêm túc kiểm điểm, lần sau tôi sẽ làm tốt hơn, chúc sức khoẻ, chào”.
Chắc ông Thủ tướng Laurent Fabius sẽ kinh ngạc như thấy mình vừa lạc vào rừng khi biết tư cách lãnh đạo của ông Thủ tuớng ở Việt Nam là như vậy.
Tuy nhiên có lẽ họ cũng đã biết ít nhiều về luật pháp xã hội Việt Nam, vì tôi nghe đã có người nói:
”Mấy ông ở Việt Nam chơi kiểu vừa đá bóng vừa huýt còi”
‘‘Luật Việt Nam là luật rừng”
Ngày 25/ 10/ 2010
N. V. B.
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN.
Đã đăng: http://kt-xh.yolasite.com/vinashin-va-luat-rung.php