Bộ trưởng Cao Đức Phát trả lời chất vấn về việc cho thuê đất trồng rừng tại kỳ họp thứ bảy - Ảnh - Trần Thế Dũng.
Tạm dừng xem xét cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuê đất đối với diện tích đất chưa có quyết định cho thuê
Đây là thông tin tại báo cáo mới nhất về tình hình cho các công ty nước ngoài thuê đất trồng rừng vừa được gửi đến Quốc hội sáng 23/10.
Cho các công ty nước ngoài thuê đất trồng rừng đã từng là vấn đề làm nóng nghị trường tại kỳ họp Quốc hội giữa năm nay. Bởi, độ “vênh” khá lớn về cả số liệu và nhận định giữa báo cáo của Chính phủ và kết quả giám sát của Ủy ban Quốc phòng – An ninh của Quốc hội.
Cũng ngay tại kỳ họp đó, Chủ nhiệm Ủy ban Lê Quang Bình đã đề nghị không giao rừng, không giao đất trồng rừng cho các công ty nước ngoài. Mà trước hết là phải giao đất cho người dân trồng rừng, sau đó là ưu tiên cho doanh nghiệp trong nước.
Và trước thềm kỳ họp đang diễn ra, đại biểu Lê Quang Bình đã đề nghị cần báo cáo với các vị đại biểu Quốc hội những thông tin mới nhất về tình hình cho các doanh nghiệp nước ngoài thuê đất trồng rừng.
Triển khai dự án chậm
Bản báo cáo đề ngày 20/10/2010 của Chính phủ cho biết, tính từ khi dự án trồng rừng đầu tiên được cấp phép vào năm 1995 đến ngày 10/8/2010, cả nước hiện có 8 dự án có mục tiêu đầu tư trồng rừng có 100% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã được cấp giấy phép đầu tư (hoặc giấy chứng nhận đầu tư) với tổng vốn đầu tư là 286.090.000 USD.
Tổng diện tích đất dự kiến sử dụng của các dự án này là 288.974,3ha, trong đó diện tích đã được cấp là 18.571 ha, diện tích đã đưa vào sử dụng là 15.268ha…
Các dự án sau khi đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư đã triển khai nhưng chậm và có quy mô nhỏ hơn nhiều so với quy mô diện tích đất dự kiến, Chính phủ đánh giá.
Chính phủ cho biết, tổng số tiền nộp ngân sách Nhà nước của cả 8 dự án trồng rừng có vốn đầu tư nước ngoài là 24,65 tỷ đồng. Việc đóng góp vào ngân sách Nhà nước là không đáng kể, chủ yếu là thuế môn bài và thuế thu nhập cá nhân.
Bên cạnh đó, hầu hết các dự án chưa có sản lượng thu hoạch do mới được giao đất từ 2 -3 năm, báo cáo viết.
Chưa cấp phép khi chưa có ý kiến của hai bộ
Tại báo cáo, Chính phủ đã thông tin khá chi tiết về tình hình triển khai các dự án cho thuê đất trồng rừng của Tập đoàn Inno Green tại Việt Nam, chủ doanh nghiệp đến từ Đài Loan, đăng ký ở Hồng Kông, đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư với quy mô lớn nhất là 264.848 ha, chiếm 87% tổng diện tích.
Theo đó, tổng diện tích đất dự kiến triển khai trồng rừng của tập đoàn này tại 5 dự án ở Việt Nam là 328.800ha. Riêng tại Nghệ An, mặc dù theo giấy chứng nhận đầu tư quy định diện tích dự kiến triển khai trồng rừng khoảng 70.000ha nhưng UBND tỉnh đã quyết định giảm xuống còn 16.843,3ha.
Tại Lạng Sơn, có một số diện tích đất Công ty này xin thuê trùng với diện tích dự án trồng rừng 661, có cả phần đất rừng tự nhiên sản xuất xen kẽ, khu vực phòng thủ huyện. Các cơ quan hữu quan và đơn vị này đã thống nhất sẽ loại bỏ toàn bộ diện tích thuộc 5 xã biên giới, khu vực điểm cao quân sự, khu vực chồng lấn, khu vực rừng nguyên liệu ra khỏi phạm vi dự án.
Doanh nghiệp cũng sẽ phải tự chịu rủi ro nếu diện tích 632 ha doanh nghiệp đã trồng rừng khi chưa được ký hợp đồng cho thuê đất tới đây không được cho thuê.
Tại kỳ họp trước, trả lời chất vấn trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng “Theo Luật Đầu tư cũng như Luật Đất đai thì việc xem xét cho thuê đất thuộc thẩm quyền UBND các tỉnh vì thế các bộ chỉ có ý kiến khi được các địa phương có yêu cầu”.
Ở báo cáo này, về hướng xử lý trong thời gian tới, Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung nghị định số 108/2006 quy định chi chi tiết thi hành Luật Đầu tư năm 2005 theo hướng quy định chặt chẽ hơn về thẩm quyền, điều kiện và trình tự thẩm tra cấp giấy chứng nhận đầu tư đối với các dự án có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng nhiều diện tích đất, dự án trồng rừng.
Đặc biệt, phải có ý kiến chính thức của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an hoặc cơ quan quốc phòng, an ninh địa phương trước khi cấp phép.
Bộ Quốc phòng được giao nhiệm vụ điều chỉnh theo hướng thu hẹp diện tích của các dự án trồng rừng tại các khu vực có liên quan hoặc có khả năng ảnh hưởng tới an ninh – quốc phòng.
Chính phủ cũng chỉ đạo UBND các tỉnh trong thời gian sửa đổi nghị định 108 nói trên không cấp mới giấy chứng nhận đầu tư đối với các dự án có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực trồng rừng. Không tiếp tục xem xét cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuê đất đối với diện tích đất chưa có quyết định cho thuê.
N. B.