Liên tiếp trong vài năm qua, tại tỉnh Thừa Thiên Huế đã phát hiện được nhiều văn bản quý giá liên quan đến chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa(*) và đã chuyển giao cho Bộ Ngoại giao. Mới đây, Chi cục Văn thư Lưu trữ tỉnh Thừa Thiên Huế lại phát hiện thêm một bộ hồ sơ gốc liên quan đến chủ quyền của Việt Nam tại quần đảo Hoàng Sa được lưu giữ tại Chi cục này. Bộ hồ sơ mang tiêu đề “Ty Khí tượng tại đảo Hoàng Sa”, gồm 10 trang tài liệu (tiếng Pháp và tiếng Việt), có đầy đủ chữ ký, con dấu và bút tích xử lý công việc của những người liên quan về việc bảo trì và tu bổ trụ sở làm việc của Ty Khí tượng tại đảo Hoàng Sa(**) và Trung tâm Khí tượng Đà Nẵng vào năm 1955.
Ngày 29/7/2010, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức lễ bàn giao bản gốc bộ hồ sơ “Ty Khí tượng tại đảo Hoàng Sa” cho Bộ Ngoại giao. Đồng thời, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cũng cho phép Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế sao chụp lại bộ hồ sơ này để lưu trữ, phục vụ trưng bày.
Được sự đồng ý của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển giới thiệu một số văn bản chính trong bộ hồ sơ “Ty Khí tượng tại đảo Hoàng Sa” để cung cấp kịp thời một tư liệu quý, phục vụ việc nghiên cứu, tìm hiểu về chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa.
Bộ hồ sơ “Ty Khí tượng tại đảo Hoàng Sa” gồm có các văn bản sau (Số thứ tự của các văn bản do chúng tôi xếp theo thứ tự thời gian và trình tự giải quyết công việc để tiện theo dõi):
1. Báo cáo của Trưởng Ty Công chánh Quảng Nam đề ngày 12/5/1955 (2 trang tiếng Pháp) gởi cấp trên chuẩn y bản “chiết trù” (dự toán) kinh phí thực hiện việc bảo trì và tu bổ trụ sở Ty Khí tượng Quần đảo Hoàng Sa tại đảo Pattle (Hoàng Sa). Nguồn kinh phí đề nghị cấp từ Ngân sách Quốc gia của năm tài khóa 1955, trong đề mục: “Bảo trì các phi trường dân sự tại Việt Nam”.
2. Bản chiết trù (dự toán) các công tác bảo trì thường xuyên trụ sở Ty Khí tượng Quần đảo Hoàng Sa tại đảo Pattle (Hoàng Sa) (3 trang tiếng Pháp), do Ty Công chánh Quảng Nam đệ trình ngày 12/5/1955. Văn bản này được gởi đính kèm theo văn bản 1 ở trên.
3. Công văn số 715/KT/DN/CV ngày 29/7/1955 của Trưởng Trung tâm Khí tượng Đà Nẵng (1 trang tiếng Việt) gởi Quận trưởng Quận Công chánh Trung Việt tại Huế, thông báo bản chiết trù công tác tu sửa Ty Khí tượng Hoàng Sa đã được Bộ Tài chánh duyệt y và kế hoạch triển khai công việc để Quận Công chánh Trung Việt thông tri cho Ty Công chánh Quảng Nam thực hiện.
4. Công văn của Trưởng Trung tâm Khí tượng Đà Nẵng ngày 29/7/1955 (1 trang tiếng Việt) gởi Trưởng Ty Công chánh Quảng Nam, thông báo bản chiết trù công tác tu sửa Ty Khí tượng Hoàng Sa đã được Bộ Tài chánh duyệt y và kế hoạch triển khai công việc để Ty Công chánh Quảng Nam chuẩn bị thực hiện.
5. Bản sao công văn số GĐ/1052/C/VL ngày 16/8/1955 (1 trang tiếng Việt) của Nha Giám đốc Khí tượng Việt Nam gởi Trưởng Khu Công chánh Huế yêu cầu thay đổi một số hạng mục trong các bản chiết trù công tác tu bổ công thự Trung tâm Khí tượng Đà Nẵng và Ty Khí tượng đảo Hoàng Sa.
6. Ngoài ra còn có 1 trang bìa ghi tên bộ hồ sơ và số ký hiệu lưu trữ bằng tiếng Việt, và 1 tờ giấy viết tay bằng cả tiếng Pháp lẫn tiếng Việt, ghi những thông tin tổng quát của các văn bản, để tiện theo dõi.
Sau đây, chúng tôi xin giới thiệu các văn bản số 1, 2, 3 và 5 của bộ hồ sơ này (văn bản số 4 có nội dung tương tự như văn bản số 3, chỉ khác nơi nhận). Các văn bản tiếng Pháp có kèm theo bản dịch. Các văn bản tiếng Việt được đánh máy lại theo nguyên văn, có sửa các lỗi chính tả.
Phần đầu trang bìa bộ hồ sơ “Ty Khí tượng tại đảo Hoàng Sa”
Văn bản 1
Trang 1, Báo cáo của Trưởng Ty Công chánh Quảng Nam đề ngày 12/5/1955.
Trang 2, Báo cáo của Trưởng Ty Công chánh Quảng Nam đề ngày 12/5/1955.
Bản dịch văn bản 1
| Bộ Công chánh và Giao thông Khu Công chánh miền Bắc Trung Nguyên Trung Phần TY CÔNG CHÁNH QUẢNG NAM |
QUỐC GIA VIỆT NAM Ngân sách Quốc gia – Báo cáo năm 1955 Chương 0.5173 – Mục Một – Khoản Một |
BẢO TRÌ CÁC PHI TRƯỜNG DÂN SỰ TẠI VIỆT NAM
Trụ sở Ty Khí tượng Quần đảo Hoàng Sa tại đảo Pattle
BẢO TRÌ THƯỜNG XUYÊN
BÁO CÁO CỦA TRƯỞNG TY
Bản báo cáo này có mục tiêu là đệ trình lên cấp trên để chuẩn y một bản chiết trù (dự toán-ND) có trị giá 22.000 đồng được đính kèm theo đây để thực hiện những công việc bảo trì và tu bổ khác nhau tại công thự chính của Trạm Khí tượng tại Pattle (Hoàng Sa-ND).
Những công việc cần thiết để tu bổ các công thự này gồm có:
– Sơn, quét vôi
– Xây một cái bệ bằng bêtông 1m70x1m70 để đặt một phong lực kế (dụng cụ đo gió-ND).
Chúng tôi hân hạnh xin các cấp có thẩm quyền:
1/ Duyệt y bản chiết trù đính kèm theo đây với sự ủy quyền kinh phí liên quan khấu trừ vào Ngân sách Quốc gia của năm tài khóa 1955 – Chương 0.5173 – Mục Một – Khoản Một – “Dưới đề mục”: “Bảo trì các Phi trường Dân sự tại Việt Nam”.
2/ Cho phép thực hiện công tác dưới sự quản lý của một sở, vì các công tác này có tầm quan trọng không lớn lắm.
| Đã xem và đệ trình: Huế, ngày 31 tháng 5 năm 1955 Kỹ sư trưởng Trưởng Khu Công chánh miền Bắc Trung Nguyên Trung Phần (Ký tên và đóng dấu) Trương Văn Huê Đã xem và đệ trình: |
Đà Nẵng, ngày 12 tháng 5 năm 1955 Trưởng Ty (Ký tên và đóng dấu) NGUYEN-NGOC-TIEP |
| (Chuyển đệ trình Báo cáo Số 995 CC/HC ngày 12 tháng 5 năm 1955 của ông Trưởng Ty Công chánh Quảng Nam v/v công thự của Ty Khí tượng Quần đảo Hoàng Sa tại đảo Pattle) | |
| Số 55 – 1495 DIA/D Đã xem và chuyển đệ chuẩn y Có đính kèm bản hợp đồng số 63 trị giá 22.000đ00 Tân Sơn Nhứt, ngày 16 tháng 6 năm 1955 Giám đốc Sở Thiết bị Mặt đất của Phi trường Ký tên Tạ Huyến |
|
| Số 29/R Đã xem Sài Gòn, ngày 18 tháng 6 năm 1955 Tổng Giám đốc Nha Hàng không Dân sự Ký tên Trần Văn Của |
Đã xem và chuyển đệ chuẩn y Sài Gòn, ngày 29 tháng 6 năm 1955 Tổng Thư ký Bộ Công chánh và Giao thông Ký tên Nguyễn Văn Mô |
Văn bản 2
Trang 1, Bản chiết trù các công tác bảo trì thường xuyên trụ sở Ty Khí tượng Quần đảo Hoàng Sa tại đảo Pattle.
Trang 2, Bản chiết trù các công tác bảo trì thường xuyên trụ sở Ty Khí tượng Quần đảo Hoàng Sa tại đảo Pattle.
Trang 3, Bản chiết trù các công tác bảo trì thường xuyên trụ sở Ty Khí tượng Quần đảo Hoàng Sa tại đảo Pattle.
Bản dịch văn bản 2
| BỘ CÔNG CHÁNH VÀ GIAO THÔNG KHU CÔNG CHÁNH MIỀN |
QUỐC GIA VIỆT NAM |
Ngân sách Quốc gia – Báo cáo năm 1955
Chương 0. 5173 – Mục Một – Khoản Một
BẢO TRÌ CÁC PHI TRƯỜNG DÂN SỰ TẠI VIỆT NAM
Trụ sở Ty Khí tượng Quần đảo Hoàng Sa tại đảo Pattle
BẢO TRÌ THƯỜNG XUYÊN
Các công tác tu bổ khác nhau về sơn và quét vôi trụ sở chính và xây một cái bệ bằng bê tông kích thước 1m70x1m70 để lắp đặt một phong lực kế tại Trạm Khí tượng ở đảo Pattle.
BẢN CHIẾT TRÙ CÁC CÔNG TÁC
| Hạng mục công việc | Số của
các giá áp dụng |
Khối
lượng |
Đơn
giá |
Chi phí | ||
| Tính theo
mặt hàng |
Tính theo
công việc |
Tính theo
mét tới |
||||
| Cung cấp vật liệu: | ||||||
| – Sơn dầu chất lượng loại một | 20kg | 60$ | 1.200$ | |||
| – Sơn chống rỉ | 4kg | 50- | 200- | |||
| – Dầu lanh chín | 4kg | 50- | 200- | |||
| – Cọ (panh-xô) | 5 cái | 20- | 100- | |||
| 1.700$ | ||||||
| – Vôi để quét | 600kg | 3- | 1.800- | |||
| – Màu vàng | 15kg | 8- | 120- | |||
| – Keo tốt | 5kg | 50- | 250- | |||
| – Chổi để quét vôi | 10 cái | 10- | 100- | |||
| 2.270- | ||||||
| – Ống thoát nước bằng kẽm số 14 | 12 mét dài | 100- | 1.200- | |||
| – Ống khuỷu bằng kẽm số 14 | 3 cái | 80- | 240- | |||
| – Vòng khuyên để cố định ống | 16 cái | 15- | 240- | |||
| 1.680- | ||||||
| – Ximăng bao 50kg | 500kg | 3,50- | 1.750- | |||
| – Sỏi nhỏ | 2m3 | 350- | 700- | |||
| – Cát | 2m3 | 150- | 300- | |||
| 2.750- | ||||||
| – Phí đóng gói và bốc vác lên tàu | 2.000- | |||||
| Công thợ: | ||||||
| – Thợ nề | 15 công | 240- | 3.600- | |||
| – Thợ sơn | 30 công | 200- | 6.000- | |||
| 9.600- | ||||||
| 20.000$ | ||||||
| – Khoản dự trù cho các công việc ngoài dự toán và các công việc khác | 2.000$ | |||||
| Tổng cộng | 22.000$ | |||||
Bản dự toán này được xác định với số tiền là HAI MƯƠI HAI NGÀN ĐỒNG kể cả số tiền cho khoản dự trù HAI NGÀN ĐỒNG./.
| Đà Nẵng, ngày 12 tháng 5 năm 1955 Trưởng Ty (Ký tên và đóng dấu) NGUYEN-NGOC-TIEP |
|
| Đã xem để biết Trưởng Trung tâm Khí tượng tại Đà Nẵng (Ký tên và đóng dấu) |
|
| Số 9644 Xác nhận kiểm tra các chi phí được đề ra Sài Gòn, ngày 8 tháng 7 năm 1955 Người kiểm tra các chi phí đã đề ra Ký tên Đặng Văn Khiêm |
|
| Đã xem và đệ trình Huế, ngày 31 tháng 7 năm 1955 Kỹ sư trưởng Trưởng Khu Công chánh miền Bắc Trung Nguyên Trung Phần (Ký tên và đóng dấu) Trương Văn Huê |
Đã xem và đệ trình Tân Sơn Nhứt, ngày 15 tháng 6 năm 1955 Kỹ sư Trưởng Nha Nghiên cứu Ký tên Trần Ngọc Lâm |
| Đồng ý và đệ trình Tân Sơn Nhứt, ngày 16 tháng 6 năm 1955 Giám đốc Sở Thiết bị Mặt đất của Phi trường Ký tên Tạ Huyến Đã xem và chuyển đệ chuẩn y |
Đã xem Sài Gòn, ngày … Tổng Giám đốc Nha Hàng không Dân sự Ký tên Trần Văn Của Số 432 MF/APP |
—————————————————-
Người dịch: Thúy Vi
Văn bản 3
Công văn số 715/KT/DN/CV ngày 29/7/1955 của Trưởng Trung tâm Khí tượng Đà Nẵng gửi Quận trưởng Quận Công chánh Trung Việt tại Huế.
Bản đánh máy lại văn bản 3
| QUỐC GIA VIỆT NAM BỘ GIAO-THÔNG VÀ CÔNG-CHÁNH Trung-tâm Khí-tượng Đà-Nẵng |
ĐÀ-NẴNG, ngày 29 tháng 7 năm 1955 số 715/KT/DN/CV |
TRƯỞNG TRUNG-TÂM KHÍ-TƯỢNG ĐÀ-NẴNG
Kính gửi ông: QUẬN-TRƯỞNG QUẬN CÔNG-CHÁNH TRUNG-VIỆT
tại HUẾ
TRÍCH YẾU: Tu sửa ty Khí-tượng Hoàng-sa (Pattle)
THAM CHIẾU: Bản chiết-trù lập bởi ty Công-chánh Quảng-Nam
lập ngày 12/5/55 số tiền là 22.000$
Tôi trân-trọng tin để ông biết bản chiết-trù chiếu thượng đã được Bộ Tài-chánh duyệt-y ngày 13/7/1955 với số 432/MF/APP.
Vì sự đi về đảo đó mất nhiều thể-thức phức-tạp, và đã định liệu một chuyến tầu đặc-biệt cử ra Hoàng-Sa vào khoảng từ 4 đến 10/8/1955, tôi trân trọng yêu cầu ông, khi bản chiết-trù đó qua quý Quận, thông tri cho ty Công-chánh Quảng-Nam phụ-trách công-tác đó định-liệu đủ thì giờ để thi-hành nhiệm-vụ.
Ty này đã được chúng tôi báo trực-tiếp nhưng thể-thức thi-hành còn do nơi quý Quận chuyển chính-thức bản chiết-trù.
Trân-trọng kính chào ông.
H. CECILLON
Kỹ-sư Khí-tượng
(Ký tên và đóng dấu)
Bản sao:
Kính gửi ông Đại-biểu Chánh-phủ tại Trung-Việt
“để tường”.
Văn bản 5
Bản sao công văn số GĐ/1052/C/VL ngày 16/8/1955 của Nha Giám đốc Khí tượng Việt Nam gửi Trưởng Khu Công chánh Huế.
Bản đánh máy lại văn bản 5
| NHA GIÁM-ĐỐC KHÍ-TƯỢNG Số: GĐ/1052/C/VL |
Sài Gòn, ngày 16 tháng 8 năm 1955 |
GIÁM-ĐỐC KHÍ-TƯỢNG VIỆT-NAM
Kính gởi
ông TRƯỞNG KHU CÔNG CHÁNH HUẾ
TRÍCH YẾU: Công-tác tu-bổ công-thự Khí-tượng tại Đà-Nẵng và đảo Hoàng-Sa.
Để thích ứng với nhu cầu hiện tại, bản Nha trân trọng yêu cầu Ông thay đổi một vài công-tác trước đây đã trù liệu trong các bản chiết-trù công-tác tu-bổ công-thự Trung-tâm Khí-tượng Đà-Nẵng và Ty Khí-tượng đảo Hoàng-Sa.
Thay vì đặt các tháp Phong-lực-kế (pylone anémomètre), bản Nha sẽ ráp các máy đó lên sân thượng của công-thự ở Đà-Nẵng cũng như ở Hoàng-Sa. Như vậy, việc làm một bệ xi-măng 1t70 x 1t70 ở cả hai nơi đều trở nên vô ích.
Kính xin Ông cho thay đổi các công-tác kể sau đây:
1/ Tham-chiếu bản chiết trù công tác 28.000$ cho Đà-Nẵng
– Bỏ việc xây bệ xi-măng của tháp Phong-lực-kế (4.725$) và bớt việc sơn lại cửa (8.225$) để lấy đủ kinh phí sửa lại một phòng tắm và tiêu ở trên lầu (tốn ước: 7.000$).
2/ Tham-chiếu bản chiết-trù công-tác 22.000$ cho Hoàng-Sa:
Bỏ việc xây bệ xi-măng của tháp Phong-lực-kế (2.750$) và lấy kinh phí đó để:
a) xây một trụ vuông 0t40 x 0t40 cao 1t00 để đặt máy nặng hiệu Campbell;
b) gắn chân cột ăng-ten, dây chằng, thang, chân lều máy khí-tượng vân-vân…
Nhân dịp xin tin Ông rõ: chuyến tàu của Hải-quân Pháp sẽ khởi hành tại Sài Gòn ngày 18.8.1955 để ra Đà-Nẵng và đảo Hoàng-Sa./.
Ký tên ĐO-ĐINH-CUONG.
Số: 7523/CC/Ktr.
Sao kính gởi Ông GIÁM-ĐỐC Nha Công-tác Phi-Trường ở Sài Gòn. Hai hồ-sơ trên, Khu Công-chánh tôi đã gởi quí Nha theo số 4474/CC/KT ngày 6.6.55. Như quí Nha chưa gởi trình duyệt thời xin phát-hoàn lại để sửa chữa lại theo đề nghị của Nha Giám-đốc Khí-tượng. Và sao gởi Ông Ty Trưởng Công-chánh Quảng-Nam ở Đà-Nẵng “để biết”.
HUẾ, ngày 24 tháng 8 năm 1955
KT. CHÁNH KỸ-SƯ, TRƯỞNG-KHU CÔNG-CHÁNH
MIỀN-BẮC TRUNG-VIỆT
PHÒNG-TRƯỞNG PHÒNG HÀNH-CHÁNH
(Ký tên và đóng dấu)
NGÔ-KHẮC-TRÂM
Nguồn: Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, Sở Khoa học và Công nghệ Thừa Thiên – Huế, số 4, tr. 67-80.