Đất Việt
|
Việt Nam đang đứng trước nguy cơ thực sự bị Mỹ áp đặt các biện pháp thuế quan để giảm bớt mức thâm hụt thương mại ngày càng lớn giữa hai nước. Đây là cảnh báo từ ông Ted Osius, Chủ tịch Hội đồng Thương mại Mỹ-Á Châu, trong một buổi thuyết trình tại Hà Nội, theo hãng tin Bloomberg ngày 18 Tháng Ba. |
Theo số liệu từ Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), Việt Nam đạt mức thặng dư thương mại với Mỹ lên đến 123,5 tỷ USD trong năm 2024, đứng thứ ba thế giới, chỉ sau Trung Quốc và Mexico. Mức chênh lệch này được cho là một yếu tố khiến chính quyền Mỹ, đặc biệt là dưới thời Tổng thống Donald Trump, có thể áp dụng biện pháp trừng phạt thuế quan để bảo vệ lợi ích thương mại của nước này.
Ông Ted Osius – cựu Đại sứ Mỹ tại Việt Nam (2014-2017) – cho rằng Việt Nam có thể tránh bị đánh thuế nếu tăng cường mua các sản phẩm từ Mỹ, đặc biệt là khí hóa lỏng (LNG), máy bay dân sự và quân sự, nông sản như đậu nành, trái cây và các loại hạt có giá trị cao.
Ngoài ra, ông Osius cũng nhấn mạnh Việt Nam cần giám sát chặt chẽ hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ để tránh việc hàng Trung Quốc “đội lốt” xuất xứ Việt Nam nhằm né thuế quan của Mỹ. Đây là vấn đề nhức nhối trong thời gian qua khi nhiều công ty Trung Quốc lợi dụng Việt Nam như một “trạm trung chuyển” để xuất khẩu hàng hóa vào Mỹ mà không bị đánh thuế cao.
Trước nguy cơ bị Mỹ áp thuế, chính phủ Việt Nam đã có những động thái “hạ nhiệt” căng thẳng thương mại. Ngày 13 Tháng Ba, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên dẫn đầu một phái đoàn doanh nghiệp sang Washington để ký kết hàng loạt thỏa thuận thương mại với Mỹ.
Theo báo Người Lao Động, các thỏa thuận ký kết trong ngày 13 Tháng Ba trị giá 4,15 tỷ USD, và những hợp đồng đang được đàm phán có thể đạt tổng giá trị 36 tỷ USD. Nếu tính cả các hợp đồng dự kiến triển khai từ năm 2025, con số này có thể lên đến 50,15 tỷ USD.
Các thỏa thuận hợp tác bao gồm: Tổng Công ty Khí Việt Nam (PVGas) ký hợp tác với Conoco Phillips và Excelerate về nhập khẩu LNG. Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PVPower) ký Bản ghi nhớ với GE Vernova để mua sắm thiết bị và dịch vụ cho các nhà máy điện khí. Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) ký thỏa thuận với U.S. Grains Council, Renewable Fuels Association, Growth Energy để nhập khẩu ethanol từ Mỹ.
Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là liệu các thỏa thuận này có thực sự trở thành hợp đồng mua bán chính thức hay chỉ là biện pháp “câu giờ” để tránh bị áp thuế ngay lập tức? Trong thực tế, nhiều bản ghi nhớ thương mại trước đây đã không thể đi đến giai đoạn thực hiện do không thống nhất được về giá cả và điều kiện giao dịch.
Một yếu tố đáng lo ngại khác là kế hoạch hành động “Project 2025”, do kinh tế gia Peter Navarro – cựu cố vấn thương mại của Tổng thống Donald Trump – đề xuất. Theo ông Navarro, Việt Nam có thể là mục tiêu tiếp theo bị áp thuế nếu ông Trump tái đắc cử vào năm 2025, bởi mức thặng dư thương mại quá lớn của Việt Nam đang gây bất lợi cho nền kinh tế Mỹ.
Dưới thời Trump, Mỹ từng áp thuế cao với nhiều quốc gia có mức thặng dư thương mại lớn, trong đó Trung Quốc là ví dụ điển hình với các đợt đánh thuế lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa. Nếu Trump trở lại Nhà Trắng, Việt Nam rất có thể đối mặt với biện pháp tương tự.
Hiện tại, Việt Nam có thể làm ba điều để giảm thiểu nguy cơ bị Mỹ đánh thuế trừng phạt: Tăng nhập khẩu từ Mỹ, đặc biệt là LNG, máy bay, và nông sản để giảm mức thặng dư thương mại, siết chặt kiểm soát hàng hóa Trung Quốc đội lốt Việt Nam để tránh bị Mỹ trừng phạt gián tiếp, tăng cường đối thoại với Mỹ, tìm cách thương lượng để được hưởng các điều kiện thương mại ưu đãi hơn.
Với mức thặng dư thương mại lên đến 123,5 tỷ USD, Việt Nam rõ ràng đang nằm trong tầm ngắm của Mỹ. Liệu Hà Nội có thể “câu giờ” thành công hay sẽ phải đối mặt với các đòn trừng phạt thuế quan ngay trong tương lai gần? Đây sẽ là câu hỏi lớn trong quan hệ thương mại song phương giữa hai nước trong thời gian tới.
Nguồn: Datviet.com