Paramita Thanh Do
Theo E.A. Rees, trong bài “Leader Cults: varieties, preconditions and functions” có nhận xét là, trong thế kỷ 20, những lãnh tụ cộng sản như Vladimir Lenin, Joseph Stalin, Kim Nhật Thành, Mao Trạch Đông và những người tham gia sáng lập đảng…, họ được thần thánh hóa một cách thái quá, lố bịch.
Nhưng bệnh sùng bái cá nhân thì có nguồn gốc sâu xa hơn.
Tại các chế độ phát xít, vai trò của một lãnh tụ cũng rất ư là quan trọng, đưa tới việc sùng bái lãnh tụ một cách quá lố, đã xảy ra tại Ý dưới thời Benito Mussolini, tại Đức thời Adolf Hitler, và tại Tây Ban Nha thời Francisco Franco.
Đặc biệt về lãnh tụ Quốc xã Đức Adolf Hitler với sự tuyên truyền của đảng Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (viết tắt là NSDAP, gọi tắt là Nazi) được phong cho các tước hiệu như “Quan tòa tối cao của dân tộc Đức”, “Binh sĩ thứ nhất của đế quốc Đức”, ” Công nhân hàng đầu của một nước Đức mới”, “Nhà chỉ huy quân sự vĩ đại nhất của mọi thời đại”, “Lãnh tụ quân sự của Âu châu”…
Trong văn hóa thế tục thời đó có vô số bài hát và văn chương ca tụng lãnh tụ Hitler. Hitler được miêu tả như là một ông thánh, được nhân dân Đức yêu mến và kính trọng
Tại Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa, Mao Trạch Đông thường được gọi một cách tôn kính là Mao Chủ tịch. Vào thời đỉnh cao của sự sùng bái cá nhân, ông được tôn là người có bốn cái “vĩ đại”: Người thầy vĩ đại;Lãnh tụ vĩ đại; Thống soái vĩ đại; Người cầm lái vĩ đại.
Tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, nước này rất tôn sùng Kim Nhật Thành.
Chính quyền Việt Nam liên tục duy trì việc sùng bái cá nhân quanh Hồ Chí Minh và còn có thêm hiện tượng Võ Nguyên Giáp, tuy có lúc đảng cũng tìm mọi cách triệt hạ huyền thoại của nhân vật này. Ngoài ra Việt Nam còn tôn thờ tất cả các lãnh tụ cộng sản như: Lenin, Stalin, Mao.
Ai ai cũng đã nghe hai câu thơ của Tố Hữu, phó thủ tướng nước VN miền Bắc cộng sản:
“Stalin! Stalin!
Yêu biết mấy, nghe con tập nói
Tiếng đầu lòng con gọi Stalin!”
Ngày nay, hiện tượng sùng bái ông tổng thống thứ 45;47 của Mỹ, ông Donald Trump trở nên khá phổ biến, tuy hiện tượng sùng bái Donald Trump cũng chỉ nho nhỏ, ở một thiểu số người Mỹ da trắng trình độ thấp, ít học và trong cộng đồng người Việt chống cộng sản trên toàn thế giới, người Việt tại Mỹ và cả người Việt trong nước.
Sùng bái và Tôn giáo
Trên lý thuyết, người cộng sản và độc tài thì thù nghịch với các tôn giáo, nhưng trên thực tế, các chế độ độc tài lại xây dựng quyền lực của mình theo mô hình của các tôn giáo về việc sùng bái lãnh tụ mà theo đó, tính phổ quát thường thấy nhất như “giải phóng một dân tộc” hay “giải phóng loài người”.
Trường hợp gần nhất là của ông Trump, nay thấy có Putin, đều tự cho là đến để giải thoát nhân loại, Trump thì cho là giúp nhân loại thoát khỏi cộng sản/ xã hội chủ nghĩa. Thực chất tất cả chỉ là tuyên truyền.
Cũng nên biết là mọi chế độ quân chủ hay độc tài đều được xây dựng trên cơ sở ít nhiều có tính thần quyền, ở đó ngôi vua được linh thiêng hoá, gắn liền với thiên mệnh: Vua là con Trời. Vua nào cũng là con Trời. Mọi người phải vâng lời và trung thành với “vua” không phải vì tài năng hay cá tính của ông mà là vì: đây là con ông Trời.
Hiện tượng ông Trump nay chúng ta cũng thấy gần tương tự, họ gọi ông Trump là thiên sứ, là người được Chúa chọn và Chúa bảo vệ ông ấy. May mắn là nay họ đã hạ nhiệt hơn với ông Trump
Tôi không xét nét hay chống Trump, chỉ nhận xét về hiện tượng một xã hội cuồng tín.
Thói đời
Sau khi hết thời của các ông bạo chúa, họ sẽ quay sang chửi rủa bạo chúa như trường hợp của Saddam Hussein, Khadafi, Hitler hay Benito Mussolini, Nicolas Caucesscu, Staline và hàng trăm bạo chúa khác.
Tinh thần dân chủ là như vậy sao?
Người Việt của ngày mai, làm sao xây dựng một đất nước dân chủ đây?
Tại Âu châu và tại Pháp thì khác, các đất nước nhỏ bé, nhỏ hơn nước Việt Nam khá xa về dân số, thì họ lại không có thói quen tung hô tổng thống nào cả, họ đã có kinh nghiệm xương máu, tổng thống các nước dân chủ này là công chức ăn lương, thường bị dân chửi nhiều hơn khen, họ được dân bầu lên chức vị tối cao để phục vụ dân, làm sai là có thể đi bóc lịch.
Thường thì các bạo chúa chính là đại họa cho dân tộc, như Hitler đã là đại họa cho dân tộc Đức trong Đệ nhị Thế chiến.
P.T.D.
Nguồn: FB Paramita Thanh Do