Xã hội đen đằng sau vụ buôn người toàn cầu làm chết di dân Việt Nam

SUNDAY TIMES (LONDON) 19-3-22

Bauxite Việt Nam dịch

Từ một căn hộ tồi tàn phía trên một tiệm bánh pizza ở Brussels, Vo Van Hong đã tính phí 30.000 bảng Anh một lần đưa người sang châu Âu, và chuyên chở họ bằng cách sử dụng mạng lưới tài xế taxi lậu. Trong số các nạn nhân của anh ta có một số ở trong nhóm 39 di dân được tìm thấy đã chết trong một container vận chuyển ở Essex.

src=”https://www.thetimes.co.uk/imageserver/image/%2Fmethode%2Fsundaytimes%2Fprod%2Fweb%2Fbin%2F263d9496-a6d7-11ec-a0e9-23fd932feb90.jpg?crop=1429%2C804%2C36%2C173&resize=1200″>

Võ Văn Hồng bị bắt vì tội buôn người, một số vụ gây tử vong cho nạn nhân. NIEUWSBLAD

Cuối cùng, giờ của Vo Van Hong đã điểm khi cảnh sát phá cửa căn hộ tồi tàn của anh ta ở phía trên tiệm bánh pizza Milano ở quận Anderlecht của Brussels – quận có phần lớn là người nhập cư. Khi Hong, 45 tuổi, theo dõi từ một tấm nệm cũ mòn trên sàn nhà, các cảnh sát tìm thấy 6 hộ chiếu mà anh ta sử dụng – 4 của Việt Nam và 2 của Trung Quốc –, ít nhất 3 chiếc iPhone nhét trong túi đeo vai, và vali đầy giấy tờ tùy thân của người khác.

Trong gần hai năm, căn hộ cho thuê nằm giữa các cửa hàng tạp hóa châu Phi và quán ăn Ả Rập được sử dụng như ngôi nhà an toàn cho những di dân Việt Nam – những người bị buôn lậu qua khắp thế giới và đang chờ được sang Anh.

Trong số những người đó, có một số thuộc nhóm 39 nạn nhân của thảm kịch xe tải Essex vào tháng 10 năm 2019. Số phận của họ trong container đông lạnh đã lên trang nhất khắp thế giới. Đây là số người chết cao nhất ở Anh liên quan đến nhập cư bất hợp pháp trong vòng hai thập kỷ.

39 di dân Việt Nam được phát hiện chết trong container lạnh ở Essex năm 2019

Cuộc đột kích lúc rạng sáng vào căn hộ của Hong 7 tháng sau thảm kịch Essex là đỉnh điểm của cuộc điều tra miệt mài của các công tố viên liên bang Bỉ, với sự giúp đỡ của cảnh sát Anh, để bắt người đàn ông mà họ tin là trung tâm của mạng lưới toàn cầu buôn bán sự khốn cùng của con người.

Họ khẳng định băng đảng của Hong chịu trách nhiệm vận chuyển bất hợp pháp 335 người Việt Nam di cư đến lục địa Châu Âu từ Châu Á, và 195 người đến Vương quốc Anh. Theo hồ sơ của tòa án Bỉ, vụ mua bán này được ước tính trị giá ít nhất là 6 triệu bảng Anh.

Một nạn nhân là một cô gái 15 tuổi bị ép làm gái mại dâm ở Brussels để trả nợ. Một người khác là một cậu bé 17 tuổi đã bắt đầu chuyến hành trình từ Việt Nam bằng cách được cho bay đến Nga với lý do xem World Cup bóng đá.

Các thẩm phán kết luận rằng Hong là “người đứng đầu hệ thống” và là “thủ lĩnh không thể tranh cãi của tổ chức tội phạm”, và tuyên án anh ta phải ngồi tù 15 năm trong phiên xét xử ở Bruges. Các nhà điều tra đã chứng minh Hong đã tham gia trực tiếp vào việc tuyển mộ nạn nhân từ quê nhà Việt Nam và sắp xếp để vận chuyển họ đến châu Âu, Anh với mức phí hơn 30.000 bảng Anh.

Anh ta thuê một mạng lưới các tài xế taxi lậu để đưa người di cư đi từ nước này sang nước khác. Khi đến Brussels, người di cư bị tịch thu giấy tờ tùy thân và bị giam giữ trong những ngôi nhà an toàn giống như nhà tù do Hong và đồng bọn điều hành trước khi bọn chúng hợp đồng được với những nhà vận chuyển phi pháp để thực hiện chuyến vượt biên cuối cùng từ Lục địa đến Vương quốc Anh.

Hong rất tàn nhẫn, việc nghe lén điện thoại cho thấy anh ta mô tả khách hàng của mình là “gà”, một người em họ của anh ta được cho là cũng đã chết trong thảm họa xe tải ở Essex.

Đáng chú ý, các nhà điều tra vẫn chưa biết danh tính thực của anh ta, dấu vân tay của anh ta không trùng khớp với hồ sơ ở Việt Nam. Hong được cho là một trong hai bí danh, bí danh kia là Hoang Van Thong – được anh ta sử dụng kể từ khi đến Bỉ bất hợp pháp cách đây 4 năm.

Tại phiên tòa xét xử vào tháng 1, luật sư của anh ta khai rằng anh ta đã trốn khỏi Việt Nam sau khi kinh doanh thất bại, và anh ta cũng là “nạn nhân” của những kẻ buôn lậu người.

Kết nối Ailen

Ngay sau 1 giờ sáng ngày 23 tháng 10 năm 2019, tài xế xe tải Maurice Robinson mở cửa chiếc container đóng kín mà anh ta vừa kéo khỏi bến tàu Purfleet trên sông Thames.

Bên trong container là thi thể vô hồn của 28 người đàn ông Việt Nam, 3 thiếu niên và 8 phụ nữ bị chết ngạt trong nhiệt độ lên tới 38 độ C sau khi container đi trên một chuyến phà từ cảng Zeebrugge của Bỉ. Một số đã cố gắng thoát ra khỏi container một cách tuyệt vọng, để lại những dấu tay đẫm máu trên các tấm ván bên trong container.

Giống như hàng nghìn người di cư Việt Nam trước đó, các nạn nhân Essex đã trả cho những kẻ buôn lậu số tiền mặt lớn để bắt đầu cuộc sống mới ở Vương quốc Anh.

Robinson, 27 tuổi, đến từ County Armagh, 23 phút sau mới gọi đến số 999, trước đó anh ta liên hệ với người trả tiền cho anh ta. Anh ta là một trong 9 người đã bị kết án ở Anh vì tham gia vào một đường dây buôn người.

Một người Bắc Ireland khác, Eamonn Harrison, 25 tuổi, từ County Down, đã bị bỏ tù vào năm ngoái vì tội ngộ sát trong vụ Essex, anh ta là người đã đón các nạn nhân Essex từ một điểm hẹn gần Dunkirk ở Pháp và lái xe kéo đến Zeebrugge.

Các thủ lĩnh của hoạt động buôn người xuyên eo biển – trùm vận tải người Ireland Ronan Hughes, 42 tuổi và Gheorghe Nica, 44 tuổi, người gốc Romania, ở Basildon – đã bị kêu án tù ở Old Bailey lần lượt 20 và 27 năm. Những lời kết tội đã thu hút rộng rãi sự chú ý của công chúng Anh, nhưng “Mr Big” – người thực sự đưa những người di cư đến cái chết vẫn còn trong bóng tối.

Nghe trộm những kẻ buôn lậu

Khoảng 8 tháng trước khi thảm hoạ Essex, cảnh sát ở Flanders, vùng nói tiếng Hà Lan của Bỉ, đã bắt đầu nghi ngờ có một băng nhóm buôn người đang hoạt động trên địa bàn của họ.

Vào tháng 3 năm 2019, họ đã chặn một tài xế taxi đi từ Paris đến Brussels với ba hành khách Việt Nam ở ghế sau. Sau đó, họ chặn một chiếc xe có tám người Việt Nam di cư bất hợp pháp bên trong. Một người đàn ông Việt Nam đi cùng họ nói với cảnh sát rằng anh ta đang giúp những người đồng hương của mình đến Anh.

Phân tích máy tính bảng và điện thoại di động của nghi phạm, cảnh sát thấy ảnh chụp màn hình các chuyển khoản từ Western Union đến từ Vương quốc Anh, hình ảnh biển số đăng ký xe tải và một loạt số điện thoại khả nghi bằng tiếng Anh, Bỉ và Việt Nam.

Một số con số dường như thường xuyên xuất hiện khiến các công tố viên mở một cuộc điều tra rộng hơn, bao gồm cả việc theo dõi các cuộc gọi và giám sát các tài khoản ngân hàng.

Họ biết một ít về băng đảng Hong, nhưng họ đã không tập trung sự chú ý một cách thích đáng vào thành viên quan trọng của nó cho đến khi cảnh sát Anh mở cuộc điều tra tội giết người về những cái chết ở Essex.

Dữ liệu từ các điện thoại di động thu được trong container Purfleet được khôi phục và được chia sẻ với nhà chức trách Bỉ cho phép các nhà điều tra theo dõi chuyển động của các nạn nhân thông qua khoảng cách của họ với các cột điện thoại – đầu tiên là ở Bierne, một thị trấn của Pháp gần Dunkirk, nơi họ lên xe đầu kéo của Harrison.

Các nhà điều tra sau đó nhận ra rằng nhiều điện thoại của nạn nhân trước đây đã hoạt động ở khu vực Anderlecht của Brussels và thẻ sim của họ đã được mua ở quận đó. Các cuộc gọi của các nạn nhân Essex cũng dẫn đến băng đảng của Hong và hoạt động nghe lén đã được cấp phép.

Giám sát ngôi nhà an toàn

Trong những tuần tiếp theo, hai địa điểm đặc biệt trở thành tâm điểm của cuộc điều tra của Bỉ. Đầu tiên là căn hộ tầng hai phía trên tiệm pizza Milano trên đại lộ Ninoofsesteenweg sầm uất.

Điểm còn lại là một căn hộ cách căn hộ đầu khoảng 10 phút đi bộ, ở Gespstraat – một con phố dân cư yên tĩnh gần quảng trường dành riêng cho “Cựu chiến binh thuộc địa” của Bỉ.

Việc giám sát đã giúp phát hiện các cuộc viếng thăm thường xuyên của một người đàn ông Việt Nam đi giày thể thao trắng có sọc đỏ, với chiếc túi đen trên vai. Đó là Hong. Các cuộc gọi từ một số trong sáu chiếc điện thoại mà anh ta sử dụng bắt đầu làm sáng tỏ toàn bộ hoạt động của anh ta. “Thật là sốc”, Ann Lukowiak, công tố viên trưởng của vụ án cho biết.

Hai địa chỉ bị cảnh sát giám sát chính là những ngôi nhà an toàn được thuê, ở đó giam giữ những người Việt Nam di cư bất hợp pháp trước khi Hong có thể thu xếp việc chuyển họ một cách bí mật đến Anh. Anh ta bị cáo buộc đã làm việc với ít nhất bốn đồng sự ở Brussels, trong đó có một người 18 tuổi.

Băng nhóm này đã tham gia vào việc thu thập các khách hàng tiềm năng từ Việt Nam và sắp xếp vận chuyển họ đến Tây Âu. Chỉ có chặng cuối của hành trình – đến Vương quốc Anh – là phải kết hợp với nhóm khác. Một nguồn tin am hiểu về cuộc điều tra cho biết: “Không có nhiều tài xế xe tải Việt Nam”. “Đó là thời điểm mà đám người Ireland xuất hiện”.

Du lịch VIP hoặc toa chở súc vật

Hong tính phí mỗi người di cư lên tới 40.000 euro (hiện nay là 34.000 bảng Anh) để đến Anh. Khoảng một nửa số tiền đó sẽ chi trả cho hành trình đến lục địa Châu Âu, phần còn lại dùng cho chặng cuối đi từ Bỉ hoặc Pháp.

Bản ghi các cuộc chặn điện thoại do Myria, một tổ chức chống buôn người của Bỉ thu được, tiết lộ rằng Hong đang cung cấp cho khách hàng của mình hành trình với mức giá “VIP” cho chặng Anh.

Trong một trường hợp, với giá 18.500 euro, Hong đã hứa đưa một người di cư vào trong cabin của một chiếc xe tải chứ không phải trong container xe đầu kéo. Với số tiền 19.000 euro, anh ta đề nghị vận chuyển họ trong toa xe chở súc vật – một động thái nhằm giảm nguy cơ bị chó cảnh sát phát hiện tại cảng.

Anh ta cũng đồng ý giảm 1.000 euro khi cha của một khách hàng tiềm năng khác nói rằng họ có bạn chung – giá ưu đãi.

Tuy nhiên, giá VIP chỉ là một chiêu trò để kiếm nhiều tiền hơn. Hầu như cuối cùng tất cả những người di cư đều bị nhốt trong container xe tải.

Trung tâm Đồng Xuân ở Berlin là nơi có nhiều người di cư được băng đảng ALAMY đưa đến đầu tiên

Các khoản thanh toán sẽ được thực hiện ở các giai đoạn khác nhau của cuộc hành trình hoặc qua trả nợ bằng lao động – thường là tại các trang trại trồng cần sa hoặc các quán nail – hoặc là trên đường đi hoặc khi đến Vương quốc Anh.

Các công tố viên của Bỉ đã phát hiện ra rằng một số khoản thanh toán ban đầu gia đình của người di cư trả trực tiếp cho người thân của Hong ở Việt Nam. Ít nhất một trong những nạn nhân Essex, Trần Thị Ngọc, 19 tuổi, đã liên hệ với băng nhóm của Hong qua Facebook.

Phán quyết tư pháp dài 234 trang được công bố sau phiên tòa xét xử Hong ở Bruges cho biết: “Các nạn nhân bị các tổ chức tội phạm dụ dỗ với thông tin sai sự thật về các công việc sinh lợi. Chế độ nô lệ, những lời hứa hão huyền và việc tịch thu giấy tờ cư trú được sử dụng như một chiến thuật. Phương tiện truyền thông xã hội ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các nạn nhân tiềm năng”.

Little Hanoi

Mặc dù những người di cư đi đến châu Âu bằng nhiều con đường khác nhau, nhưng các nhà điều tra nhận thấy rằng một số nạn nhân Essex đã bay từ Việt Nam đến Moscow. Sau đó, họ sẽ qua Belarus hoặc Ukraine, và tiếp đó được chở từ Ba Lan hoặc Cộng hòa Séc đến Đức.

Hầu hết các khách hàng của Hong sẽ đến Trung tâm Đồng Xuân ở Berlin – một khu chợ châu Á trong nhà khổng lồ có biệt danh là “Little Hanoi”. Đây là trung tâm thương mại lớn của cộng đồng người Việt, sử dụng khoảng 2.000 nhân viên, đồng thời cũng là điểm thu hút khách du lịch – địa điểm này cho phép những người mới đến phương Tây dễ dàng hòa nhập.

Một số sẽ ở lại Đức để làm việc bất hợp pháp ở các nhà hàng, hoặc buôn bán hàng giả. Nhưng hầu hết đều tập trung đi sang Vương quốc Anh.

Một cuộc họp báo thông tin tình báo do Cơ quan Tội phạm Quốc gia Anh (NCA) công bố vào tháng trước cho biết: “Vương quốc Anh được nhiều người Việt Nam đánh giá là một điểm đến hấp dẫn khi tìm kiếm cơ hội kinh tế ở nước ngoài. Hầu như chắc chắn rằng việc dễ dàng tìm được việc làm bất hợp pháp là lý do quan trọng duy nhất thu hút những người di cư Việt Nam sử dụng các tuyến đường bất hợp pháp để vào Vương quốc Anh”.

Hong đã sử dụng một mạng lưới các tài xế taxi có trụ sở tại Brussels, chủ yếu là người Bắc Phi, để đón những người di cư từ Berlin và chuyển họ đến các điểm tập trung để lên các chuyến xe tải hướng về phía đông nam nước Anh.

Trước khi họ bước vào chặng đường cuối, có tới hàng chục người di cư, bao gồm ít nhất 15 trong số 39 nạn nhân Essex, sẽ được canh gác trong những ngôi nhà an toàn ở Anderlecht.

Họ bị bắt ngủ trên sàn nhà, ăn một chế độ ăn đạm bạc với mì nước và không được phép rời khỏi cơ sở sau khi giao giấy tờ tùy thân cho tay sai của Hong.

Các công tố viên phát hiện ra một người di cư đã bị giam giữ như vậy trong sáu tháng, vì anh ta hết tiền để hoàn thành hành trình đến Vương quốc Anh.

Bị cảnh sát bắt

Một người đàn ông Maroc sống cạnh chung cư Gespstraat nhớ lại: “Tôi từng thấy người Việt Nam ra vào suốt. Tôi đã thấy cảnh sát đến đây một lần duy nhất. Những gì đã xảy ra quả là một thảm kịch. Những người này thật điên rồ khi nhốt những người di cư đó trong một chiếc xe tải đông lạnh”.

Nourdine Chahboun, chủ sở hữu của tiệm pizza Milano, trước đây cũng từng nêu quan ngại về số lượng người Việt Nam đến và đi bằng taxi từ căn hộ của Hong. Hóa đơn tiền nước khổng lồ tại các căn hộ cũng thu hút sự nghi ngờ.

Vào ngày 11 tháng 10 năm 2019 – chưa đầy một tuần trước khi xảy ra thảm kịch ở Essex – hai trong số các nạn nhân nhỏ tuổi nhất, Trần Ngọc Hiếu, 17 tuổi và Đinh Đinh Thái Quyên, 18 tuổi, đã đến nhà an toàn Gespstraat bằng taxi.

Các thiếu niên này trước đó đã bị chặn lại khi họ cố gắng đến Anh bằng xe tải từ Hà Lan, và đã quyết định thử một lần nữa, sau khi chạy trốn khỏi một trung tâm tị nạn dành cho trẻ vị thành niên ở gần Maastricht [một thành phố ở đông nam Hà Lan].

Một trong những đồng bọn của Hong đã được cử đi đón họ từ bên kia biên giới Bỉ và đưa họ đến Anderlecht. Tuy nhiên, chiếc taxi của họ đã bị cảnh sát Hà Lan theo dõi và báo cho nhà chức trách Bỉ. Một báo cáo đã được đệ trình qua Europol, nhưng có vẻ nhà chức trách địa phương ở Brussels đã quyết định rằng không có đủ bằng chứng để hành động.

Buôn người bằng taxi

Vào sáng ngày 22 tháng 10 năm 2019, ba chiếc taxi do băng đảng của Hong thuê rời Brussels đến Bierne để gặp Harrison cùng xe đầu kéo của anh ta. Hiện có thông tin cho rằng một trong những chiếc taxi đã đến muộn, nghĩa là hai phụ nữ Việt Nam và một người đàn ông Albania đã thoát chết nhờ lỡ chuyến.

Những người leo lên xe tải của Harrison đến từ những ngôi nhà an toàn khác ở Paris do một băng nhóm khác kiểm soát. Chưa đầy 12 giờ sau, tất cả đều đã chết. Nghe tin, Hong và các thuộc hạ chạy sang Đức nằm im. Có lẽ chính lòng tham đã dẫn dụ anh ta và ít nhất một trong những đồng bọn, Nguyễn Long, 41 tuổi, trở lại Brussels để tiếp tục công việc kinh doanh béo bở của mình.

Cảnh sát STEFAN ROUSSEAU / PA khám nghiệm chiếc xe tải khiến 39 người di cư thiệt mạng

Khi cảnh sát bắt giữ Hong vào ngày 26 tháng 5 năm 2020, họ phát hiện hộ chiếu của ba thiếu niên Việt Nam từng bị bắt sau xe tải ở Coquelles, gần Calais, vào tháng 12 năm 2018. Người lái xe lúc đó là Eamonn Harrison. Đó là bằng chứng đầu tiên cho thấy mối liên hệ trực tiếp giữa Hong và nhóm người Ireland-Romania.

Các công tố viên Bỉ cáo buộc Hong đã dàn xếp ít nhất 37 vụ buôn người sang Anh tính từ mùa hè năm 2018 cho đến khi bị bắt gần hai năm sau đó. Sau khi bị tạm giam chờ xét xử, Nguyễn Long tiếp tục buôn người trong vài tháng. Long đã bị bỏ tù 10 năm vào tháng Giêng.

Vụ bắt giữ Birmingham

Các thám tử tại NCA đã làm việc để truy quét các thành viên còn lại trong băng đảng của Hong sau khi các thành viên bị cáo buộc tìm cách ẩn náu ở Anh. Một kẻ tình nghi, được gọi là Ngô Sỹ Tài, 20 tuổi, bị bắt giữ tại một ngôi nhà ở Redditch, Worcestershire, vào tháng 12 năm 2020 sau khi Bỉ phát lệnh bắt giữ anh ta.

Tài bị theo dõi sau khi anh ta đăng lên Facebook hình ảnh mình đang đứng bên ngoài trung tâm mua sắm Bullring ở Birmingham.

Một hoạt động giám sát thậm chí còn phức tạp hơn đã được NCA triển khai để bắt Alex Tran, 18 tuổi, một đồng bọn khác của Hong. Tran bị bắt tại một trạm xăng của Sainsbury ngay gần đường A66 ở Middlesbrough vào tháng 6 năm ngoái.

Cả hai người trên – những người được cho là đang hoạt động dưới danh tính giả – đã tự nhận là nạn nhân vị thành niên của nạn buôn người. Tuy nhiên, Tài đã được thực hiện kiểm tra xương để xác định tuổi thật của mình.

Các nghi phạm đã bị dẫn độ về Bỉ và dự kiến ​​sẽ bị đưa ra xét xử vào tháng 5. Một thành viên băng đảng khác – có thể là đồng bọn thứ tư của Hong – vẫn được cho là có khả năng lớn đang trốn ở Anh.

Martin Grace, người đứng đầu Ban điều tra Tội phạm nhập cư có tổ chức thuộc NCA, cho biết: “Chúng tôi đang tiếp tục điều tra các thành viên nhóm tội phạm có tổ chức có trụ sở tại Vương quốc Anh, những người mà chúng tôi nghi ngờ có liên quan trực tiếp đến vụ việc Essex vào tháng 10 năm 2019 và những người vẫn tích cực tạo điều kiện cho việc nhập cảnh bất hợp pháp của những người di cư sau đó”.

Cảnh sát tin rằng hầu hết những người di cư Việt Nam vẫn không nao núng trước thảm kịch. Bà Grace nói: “Các nhóm tội phạm có tổ chức của Việt Nam vẫn tiếp tục tham gia buôn lậu người sang Anh qua châu Âu bằng các phương pháp gây rủi ro nghiêm trọng cho những người mà chúng cố gắng tạo điều kiện”.

Mặc dù hiện nay người ta đang tập trung vào hiện tượng di cư bằng thuyền, tháng trước, NCA đã bắt giữ một người đàn ông 32 tuổi đến từ Birmingham, người bị tình nghi là thành viên “cấp cao” của một đường dây buôn lậu mới của Việt Nam sử dụng xe tải xuyên eo biển trong đại dịch.

Hoạt động khét tiếng của Hong có thể đã kết thúc, nhưng dường như không thiếu những người khác sẵn sàng tiếp quản vị trí của anh ta. Stef Janssens, chuyên gia về buôn người tại Myria, Bỉ, cho biết: “Đây là những tên tội phạm đa quốc gia”. “Đối với họ, lợi nhuận là trên hết”.

D.G. – L.R.

Nguồn bản gốc: https://www.thetimes.co.uk/article/unmasked-gangster-behind-the-deadly-global-trade-in-vietnamese-migrants-6bwljdchj